środa, 31 października 2012

PROCES EICHMANNA - Deborah Lipstadt



Proces Eichmanna - Deborah LipstadtOd dawna interesuje mnie wszystko, co związane jest z II wojną światową oraz Holocaustem. Literatura, opisująca totalitaryzmy XX wieku zajmuje poczytne miejsce na moich regałach książkowych.  Niedawno nakładem wydawnictwa Wielka Litera, ukazała się książka D. Lipstadt – „Proces Eichmanna”.

Myślę, że większość z Was kojarzy tego człowieka; jednakże gwoli ścisłości przedstawię kilka faktów dotyczących tego zbrodniarza wojennego. Otóż Adolf Eichmann był nazistowskim funkcjonariuszem, należącym do najbliższego grona „dworzan” Hitlera. Należał do najbardziej bestialskich organizacji, takich jak SS, SD czy Gestapo. To on był głównym koordynatorem oraz wykonawcą planu „Ostatecznego Rozwiązania Kwestii Żydowskiej”.

Autorka książki skupia się przede wszystkim na tym jak doszło do schwytania Eichmanna przez tajnych agentów rządu izraelskiego, w Argentynie (gdzie po wojnie się ukrywał). Następnie opisuje ona jak doszło do procesu oraz jak on przebiegał. A było to bardzo kontrowersyjne wydarzenie. Przede wszystkim z punktu widzenia społeczności międzynarodowej, ale i nie tylko.

Kontrowersje wzbudzał przede wszystkim fakt czy Izrael miał prawo uprowadzić Eichmanna, a następnie postawić przed własnym wymiarem sprawiedliwości. Wątpliwości powstawały na wielu frontach, rodziło się bowiem pytanie czy sędziowie oraz ława przysięgłych zdobędą się na obiektywizm. Ze wszystkich stron świata napływały protesty na ten stan rzeczy – nikt oczywiście nie odbierał Żydom prawa do domagania się, aby winni śmierci milionów ich rodaków, ponieśli karę – chodziło raczej o chęć zapobieżenia nieuczciwemu procesowi.

Proces był długi i żmudny. W roku 1962 zapadł wyrok. „Przedstawiciele międzynarodowych mediów, którzy byli obecni w wybranych momentach tej długiej sagi, wyjechali. Ale historia jeszcze się nie skończyła. Spór o Adolfa Eichmanna i jego proces miał wkroczyć w nową, bardziej ożywioną, zaciekłą i aktywną intelektualnie fazę, której echa rozbrzmiewają do dzisiaj.” [s. 166].

 Deborah Lipstadt w sposób bardzo obiektywny przedstawiła wszelkie wątki. Merytorycznie oceniła zarówno stronę oskarżenia, jak i obrony. Starała się zachować bezstronność i moim zdaniem udało jej się to. Z jej książki poznajemy jaki naprawdę był Eichmann przed i po wojnie. W ostatnich latach swojego życia niewiele przypominał tego hardego, twardego, bezwzględnego sługę Hitlera. Charakter jednak nie zmienia się całkowicie z wiekiem, widoczne to było w chwilach jego irytacji podczas procesu, kiedy to pokazywał swą prawdziwą twarz…

Książka jest godna polecenia. Pozwala na uzupełnienie wielu luk historycznych, a także na lepsze zrozumienie pewnych mechanizmów i zdarzeń. Jest ona znakomicie udokumentowana, przez co rośnie jej wartość intelektualna i naukowa. Napisana prostym językiem, staje się łatwa w odbiorze i szybko się czyta. Zachęcam do lektury.


Tytuł:  PROCES EICHMANNA
Autor: D. Lipstadt
Wydawnictwo: Wielka Litera
Miejsce, rok wydania: Warszawa, 2012
Ilość stron: 256

piątek, 26 października 2012

SZACUNEK W ŚWIECIE NIERÓWNOŚCI - Richard Sennet



Studiując politologię, miałam zajęcia z socjologii, choć przyznam się, że w mych dłoniach nie znalazły się nigdy książki Richarda Sennetta (słynnego amerykańskiego naukowca – socjologa). Jak widać na moim skromnym przykładzie – człowiek w ciągu całego swojego życia dostaje szanse, aby się zrehabilitować. Ja niedawno wykorzystałam jedną z takich szans…

„Szacunek w świecie nierówności” to zbiór naukowych rozważań na temat szeroko pojętego szacunku. Autor stara się nam wytłumaczyć czym właściwie jest to pojęcie, a także co generuje szacunek wobec nas ze strony otoczenia, w którym się znajdujemy oraz szacunek dla samych siebie. Zwraca również uwagę na konsekwencje braku szacunku np. wobec pewnej grupy osób – nie ukrywa, że może to rodzić zemstę, bunt, agresję. Punktem wyjścia tej książki jest jednak fakt, iż żyjemy w świecie nierówności. Ta teza nie ulega żadnym wątpliwościom, nic również nie wskazuje aby miało się to kiedykolwiek zmienić.

Szeroko zgromadzone materiały badawcze zostały tutaj zestawione z wątkami autobiograficznymi. R. Sennet opisuje swoje dzieciństwo w Cabrini Green, w Chicago. Było to osiedle socjalne, zamieszkiwane głównie przez ludzi nieradzących sobie z własnym życiem. Byli oni skazani na pomoc socjalną, która stała się dla nich głównym wyznacznikiem, punktem odniesienia.

Dla Richarda Sennetta szansą na oderwanie się od tego świata był jego niewątpliwy talent muzyczny, pielęgnowany od małego. Jego kariera rozwijała się w szybkim tempie, do czasu aż utracił sprawność w jednej dłoni. Był to dla niego prawdziwy dramat, który zmusił go jednak do wyboru innej drogi. Dzięki tej tragedii możemy obecnie korzystać z jego szerokiego dorobku naukowego.

Wracając jednak do meritum sprawy – to właśnie osobiste zmagania słynnego socjologa pozwoliły mu pokazać na własnym przykładzie nierówność pozycji oraz wszelkich talentów w każdym ze społeczeństw. Powołując się na bogatą bazę materiałów źródłowych oraz liczne przykłady (te z historii oraz bardziej współczesne) stworzył kompletne dzieło, mogące służyć wszystkim zainteresowanym tematyką państwa (systemu) socjalnego i wszystkim tym co się z tym wiąże.

Jest to naprawdę świetna pozycja naukowa, choć nie ukrywam, że do łatwych nie należy. Lektura ta wymaga sporo skupienia, koncentracji oraz zastanowienia nad jej esencją. Wnioski powstałe na bazie tych zapisów nie zawsze są jasne oraz klarowne, taka bowiem jest ta materia. Zachęcam Was do przeczytania.


Tytuł: SZACUNEK W ŚWIECIE NIERÓWNOŚCI
Autor: R. Sennet
Wydawnictwo: MUZA SA
Miejsce, rok wydania: Warszawa, 2012
Ilość stron: 288 

wtorek, 23 października 2012

PROFESOR - Charlotte Brontё,



„Profesor” to pierwsza powieść tej słynnej autorki (napisana jeszcze przed „Jane Eyre”), aczkolwiek wydana dopiero po jej śmierci. Niedawno książka ta ukazała się również na polskim rynku wydawniczym. Jako wierna fanka sióstr Brontё nie mogłam oprzeć się pokusie, by przeczytać to dzieło. Dodatkowo moje pragnienie lektury wzmocniła ciekawość co do treści. Na okładce bowiem znajduje się tajemniczy, elegancki mężczyzna – tytułowy Profesor.

Jest to jedyna powieść Ch. Brontё, w której narratorem oraz głównym bohaterem jest mężczyzna. William Cromsworth, bo o nim mowa należy do wąskiego grona osób, które wszystko co mają zawdzięczają tylko i wyłącznie swojej ciężkiej pracy, olbrzymim wyrzeczeniom i ambicjom. Mógł mieć wszystkiego pod dostatkiem – wystarczyło tylko, aby zgodził się zostać duchownym lub poślubić jedną z kuzynek (jak proponowało mu wujostwo). On jednak nie zwykł działać wbrew sobie, dlatego musiał wyrzec się swego arystokratycznego dziedzictwa.

W ojczyźnie nie wiodło mu się najlepiej (doświadczał wielu upokorzeń ze strony własnego brata, u którego przez pewien czas pracował), dlatego zdecydował się opuścić Anglię i udać się do Brukseli. Z racji swego starannego wykształcenia (m. in. bardzo dobrej znajomości języka francuskiego) oraz referencji jakie udało mu się zdobyć w Anglii zostaje nauczycielem w prywatnej szkole.

Będzie to dla niego prawdziwa szkoła życia. William będzie musiał stawić czoła nie tylko rozpuszczonym i rozkapryszonym niewiastom (uczennicom żeńskiej szkoły), ale również nieobliczalnej właścicielce.  Na własnej skórze przekona się również, że ludzie którym ufamy, nie zawsze są szczerzy i uczciwi wobec nas samych.

William pozna również kobietę, która skradnie jego serce – rodzi się tylko pytanie czy uczucie to ma sens… Epoka wiktoriańska kładła bowiem nacisk na pochodzenie oraz status społeczny, który w tym przypadku, wobec tych dwojga jest skrajnie różny. Książka ta jest doskonałym odbiciem ówczesnej rzeczywistości – gdzie kobiety oraz mężczyzn dzieliło w zasadzie wszystko. Każda płeć miała przypisane określone role, które oprawione były sztywnymi ramami, wręcz niemożliwymi do przebicia.

Początek powieści jest bardzo spokojny, opisowy, fabuła rozkręca się dopiero w połowie. Wtedy przybiera ona dynamiczny wymiar, jest bardziej emocjonalna i zaskakująca. Jak zwykle nie zawiodłam się na autorce. Podziwiam siostry Brontё i podtrzymuję swój zachwyt wobec ich dorobku literackiego.  

Tytuł: PROFESOR
Autor: Ch. Brontё
Wydawnictwo: Wydawnictwo MG
Rok wydania: 2012
Ilość stron: 320